در چند سال اخیر، دنیای کامپیوتر شخصی با رکود همراه بوده است؛ اما به لطف نوآوریهای اینتل، AMD و کوالکام، شاهد پیشرفتهای چشمگیری در این زمینه هستیم.
رایانههای شخصی در سالهای اخیر ارزانتر، قابلاعتمادتر و تا حدی سریعتر شدهاند؛ اما نمیتوان این حوزه را دنیایی پرهیجان توصیف کرد. مشکل این است که تولیدکنندگان وعدههای بزرگی به کاربران میدهند؛ ولی در اغلب موارد، بین این وعدهها و آنچه در واقعیت رخ میدهد فرسنگها فاصله است.
اما به نظر میرسد اکنون فاصلهی وعدهها و واقعیت رو به کم شدن گذاشته است. در ماهها، هفتهها و روزهای گذشته، شاهد عرضهی رایانههایی بودیم که از پردازندههای بهکاررفته در گوشی هوشمند استفاده میکنند؛ جالبتر اینکه باتری چنین رایانههایی میتواند یک روز کامل دوام بیاورد. از سوی دیگر، AMD نیز هیولای ۳۲ هستهای خود را روانهی بازار خواهد کرد و پردازندهی گرافیکی مبتنی بر لیتوگرافی ۷ نانومتری را هم به نمایش گذاشته است. سیر پیشرفتهای هیجانانگیز بر دنیای گوشیهای هوشمند نیز تأثیر گذاشته است؛ بهطوری که در جریان نمایشگاه کامپیوتکس شاهد استفاده از سیستم خنککنندهی بخار در گوشی گیمینگ ایسوس بودیم
در جریان نمایشگاه کامپیوتکس تایوان با نوآوریهای مختلفی آشنا شدیم که ممکن است در دستگاههای مورد استفادهی ما به کار گرفته شوند. در عین حال، باید به خاطر بسپاریم که برخی از این نوآوریها نه در کوتاهمدت، بلکه پس از انجام بررسیهای لازم و آمادهسازی، به ابزارهای مصرفی راه پیدا میکنند. برخی از ایدهها و محصولات به نمایش گذاشتهشده نیز ممکن است هیچگاه به نمونهی تجاری تبدیل نشوند؛ چرا که تمامی این فناوریها الزاما مورد نیاز اکثریت کاربران نخواهند بود. اما اگر از صبر کردن برای فرارسیدنِ آیندهای شگفتانگیز خسته شدهاید؛ این نوید را به شما میدهیم که سکانداران دنیای فناوری تصمیم گرفتهاند سریعتر از گذشته حرکت کنند تا زودتر به مقصد نهایی برسیم.
بهتر است کار را از زمان حال و آیندهی نزدیک شروع کنیم و پس از آن نگاهی به آیندهی دور داشته باشیم. سالها است که کوالکام لقب پادشاه دنیای پردازنده را یدک میکشد و اکثر دستگاههای اندرویدی از پردازندههای ساخت این شرکت استفاده میکنند. اما از دسامبر سال گذشته، این شرکت وارد دنیای کامپیوتر ویندوزی هم شده است. این کار موجب نزدیک شدن دنیای کامپیوتر شخصی و ابزارهای قابل حمل خواهد شد؛ کاری که گوگل از مدتها پیش با کرومبوکهایش در پی انجام آن بوده است. وعدهی مایکروسافت و کوالکام در زمان معرفی اولین رایانههای ویندوزی، ارائهی ابزاری بود که میتواند جهت تولید محتوا مورد استفاده قرار گیرد؛ اما از نظر ویژگیهای ارتباطی و عمرباتری شبیه به گوشیهای هوشمند خواهد بود.
مایکروسافت و کوالکام در اولین تلاش خود از پردازندهی اسنپدراگون ۸۳۵ استفاده کردند؛ همان پردازندهای که در گوشیهای ردهبالا همچون گلکسی اس ۸ سامسونگ مورد استفاده قرار گرفته بود. اما در نسل بعدی دستگاههای همیشه متصل ویندوزی، شاهد استفاده از تراشهی اسنپدراگون ۸۵۰ خواهیم بود که مخصوص استفاده در لپتاپ است. باید اعتراف کنیم که نسل بعدی لپتاپهای همیشه متصل، گزینهای عالی برای انجام اموری همچون ویرایش ویدئو و اجرای بازیهایی مانند PUBG نخواهند بود؛ ولی بهبودها و تغییرات ایجادشده در هر نسل از این ابزارهای جدید، موجب تغییر در ماهیت این دستگاهها خواهد شد. برای مثال، دستگاههای مجهز به اسنپدراگون ۸۵۰، از نظر عملکرد ۳۰٪ بهتر از لپتاپهای همیشه متصلی خواهند بود که از اسنپدراگون ۸۳۵ استفاده میکنند. سه برابر شدن کارایی هوش مصنوعی و افزایش شارژدهی باتری به ۲۵ ساعت در حالت استفادهی مداوم نیز از جمله بهبودهایی است که به لطف اسنپدراگون ۸۵۰ حاصل خواهند شد.
پس از مرور این بهبودها، بهتر است عینک خوشبینی را از چشمانتان بردارید؛ چرا که ادعاهایی مانند افزایش زمان شارژدهی باتری تا ۲۵ ساعت میتوانند اغراقآمیز باشند. اما با هماهنگسازی اسنپدراگون ۸۵۰ و ویندوز ۱۰، تولیدکنندگان سرانجام میتوانند لپتاپهایی طراحی کنند که فوقالعاده سبک هستند و در هرجایی، در هر زمانی و برای مدتهای طولانی مورد استفاده قرار میگیرند. خبر خوش اینکه چنین دستگاههایی طی سال جاری به دست کاربران خواهند رسید.
پاتریک مورهِد، مدیرعامل مؤسسهی تحقیقات و مشاورهی فناوری Moor Insights & Strategy، در این رابطه میگوید:
این یک تغییر بزرگ است. آیندهی تمام نوتبوکها اینچنین خواهد بود. آنها همیشه متصل خواهند بود و فارغ از اینکه چه کاری انجام میدهید، واقعاً خواهید توانست برای یک روز کامل از آنها استفاده کنید. دیگر نیازی نیست با خود کابل برق حمل کنید.
اگر اتصال دائم به اینترنت و بهینه شدن مصرف انرژی شما را هیجانزده نمیکنند، اجازه بدهید برایتان از دستاوردهای جدید AMD بگوییم. نسل جدید پردازندههای Threadripper این شرکت به ۳۲ هسته و ۶۴ ترد (Thread) مجهز هستند. اگر اهل دنیای پردازنده نیستید؛ کافی است بدانید که این اعداد در دنیای پردازندهها اعداد بزرگی هستند. برای مقایسه، در پردازندههایی که ماه مِی سال گذشتهی میلادی توسط اینتل معرفی شدند و گردوخاک زیادی به پا کردند، تعداد هستهها و تردها برابر با نصف تعداد هستهها و تردهای موجود در پردازندهی تردریپر (Threadripper) جدید AMD است.
مورهد در این باره میگوید:
بهویژه در کارهایی سنگینی همچون ویرایش ویدئو، دو برابر شدن تعداد هستهها میتواند به معنی دو برابر شدن سرعت باشد. اگر در گذشته برای تغییر فرمت یک ویدئوی ۴K یا ۸K به ۳۰ دقیقه وقت نیاز داشتید، اکنون این مدت به ۱۵ دقیقه کاهش پیدا میکند. فرقی نمیکند که با ایستگاههای کاری سر و کار دارید یا اپلیکیشنهایی برای خلق آثار بصری؛ هرجا که نیاز به تهیهی خروجی گرافیکی دارید، سرعت کامپیوتر شما واقعاً بیشتر خواهد شد. در هر کاری که با عامل «زمان» سر کار دارید، شاهد بهبود خواهید بود.
شاید فکر کنید تفاوت فاحش تردریپر ۲ با پردازندههای فعلیِ مورد استفاده در کامپیوتر شخصی، صرفا به اعداد و ارقام محدود است و جلوهی عملی پیدا نخواهد کرد؛ اما در چند ماه آینده شاهد ورود این پردازنده به بازار خواهیم بود و امکان آزمودن آن را پیدا خواهیم کرد. در حال حاضر، صرفا میتوانیم به اعداد و ارقام ارائهشده دلخوش باشیم؛ اعداد و ارقامی که بدون شک چشمگیر هستند.
شِین رائو، مدیر بخش پژوهشهای نیمههادی در مؤسسهی تحقیقاتی IDC، در این رابطه میگوید:
در گذشته، شخصاً با استفاده از قطعات مختلف، کامپیوتر شخصیام را آماده میکردم و همواره به دنبال بهترین پردازنده و کارت گرافیک بودم. اما یک پردازندهی ۳۲ هستهای برای رایانههای شخصی فوقالعاده به نظر میرسد.
در عین حال، رائو اذعان دارد که هیجان وی برای این محصول جدید به معنی تأیید آن نیست؛ به ویژه که این پردازنده هنوز در بوتهی آزمایش قرار نگرفته است. در هر حال، ساخت چنین پردازندهای میتواند در کوتاهمدت مترادف با پیشرفت باشد.
نگاهی به آیندهی دور
حال که به مرور آیندهی نزدیک پرداختیم، بهتر است نگاهی به افقهای دوردست داشته باشیم. تأثیرگذارترین پیشرفت امسال در نمایشگاه کامپیوتکس، مربوط به اینتل بود. اینتل آماده بود تا با ارائهی دستاوردهایی قابل توجه، نشان دهد از رقیب دیرینهی خود AMD، عقب نمانده است. یکی از دستاوردهای جدید اینتل، پردازندهی i7-8086K است که بهعنوان محصولی اختصاصی برای جشن گرفتن چهلمین سالگرد عرضهی پردازندههای خانوادهی x86 آماده شده و با بیشینهی فرکانس ۵ گیگاهرتزی، عنوان سریعترین پردازندهی اینتل را یدک میکشد. دیگر محصول معرفیشده پردازندهی ۲۸ هستهای این شرکت است. دستاوردهای معرفیشده توسط اینتل در نمایشگاه کامپیوتکس تنها به پردازندهها محدود نیستند؛ این شرکت از فناوری جدیدی پردهبرداری کرد که میتواند مصرف انرژی نمایشگرها را به نیمی از میزان کنونی تقلیل دهد.
اریک هانسلمن از مؤسسهی تحقیقاتی ۴۵۱ Research، در این باره میگوید:
برطرف کردن یکی از بزرگترین معضلات موجود در زمینهی مصرف انرژی در لپتاپها و دستگاههای همراه و همچنین فناوری بهکاررفته توسط اینتل جهت کاهش چشمگیر مصرف انرژی میتوانند بزرگترین تأثیر را در کوتاهمدت داشته باشند.
ادعای اینتل در مورد فناوری نمایشگرهای کممصرف و وعدههای مرتبط با کارآمد بودن این فناوری، مثل وعدههای دیگر شرکتها برای کاهش قابل توجه مصرف انرژی، فریبنده است؛ اما جرئیات چندانی از چگونگی عملکرد آن در دست نیست. بر اساس اطلاعات ارائهشده توسط غول دنیای پردازنده، در این فناوری از نمایشگری ۱ واتی استفاده میشود که با همکاری شارپ و Innolux به تولید میرسد. بهعلاوه، اینتل ادعا میکند که این فناوری میتواند حداکثر تا ۸ ساعت شارژدهی باتری لپتاپ را افزایش دهد؛ اما همین چند جمله، تنها چیزی است که راجع به این فناوری میدانیم.
یکی از سخنگویان اینتل توضیح داده که این فناوری صرفا در مرحلهی ساخت نمونههای آزمایشی است و محصولی نیست که آمادهی عرضهی تجاری باشد؛ اما اجازه ندهید این مسئله موجب از دست رفتن تمام امیدتان شود. نمایشگرها یکی از پرمصرفترین قطعات موجود در ابزارهای کنونی هستند و آگاهی از این مسئله که گروهی در تلاش برای رفع اساسی این مشکل هستند، به اندازهی کافی امیدوار کننده است.
۷۱۷۱
۷
اما شاید بتوان از پیشنمونهی تراشههای گرافیکی جدید AMD بهعنوان ستارهی کامپیوتکس امسال یاد کرد. در این نمایشگاه، AMD از پردازندهی گرافیکی جدیدی پردهبرداری کرد که با فرایند لیتوگرافی ۷ نانومتری به تولید رسیده است؛ ولی برخلاف بسیاری از محصولات معرفیشده در کامپیوتکس، این محصول قرار نیست به این زودی در رایانههای شخصی مورد استفاده قرار گیرد. جایگاه اصلی این محصول در دیتانسترها است تا با سرعت پردازشی سرسامآور و مصرف انرژی پایین خود، محاسبات مرتبط با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را سریعتر و بهینهتر از گذشته به انجام برساند.
با توجه به این مسئله که پردازندههای گرافیکی ۷ نانومتری به این زودی وارد دنیای کامپیوتر شخصی نمیشوند، طبیعتا این دستاورد برای کاربران عادی چندان هیجانانگیز نخواهد بود؛ اما گذار از لیتوگرافی ۱۲ نانومتری به ۷ نانومتری، جهشی قابل توجه است. هانسلمن در این باره میگوید:
جهش از لیتوگرافی ۱۲ نانومتری به ۷ نانومتری بسیار چشمگیر خواهد بود. استفاده از لیتوگرافی ۷ نانومتری بهمعنی کاهش قابل توجه مصرف انرژی لازم جهت انجام پردازش است. این میتواند یک قدم بزرگ باشد.
جالبتر این است که چنین قدم بزرگی توسط AMD برداشته شده است؛ شرکتی که سالها در سایهی رقیب همیشگی خود بود، اکنون با سرعت سرسامآوری در مسیر پیشرفت حرکت میکند. رائو در این زمینه اظهار میکند:
ما به این حس آشنای رقابت بازگشتهایم. این شرکتها محصولاتی بهتر، سریعتر و با قیمتهایی رقابتی تولید میکنند. این مسئله به نفع رایانههای شخصی خواهد بود.
اما سؤال بزرگ این است که آیا خریداران به لپتاپهای همیشه متصل با شارژدهی باتری یک روزه و پردازندههایی با قدرت پردازشی سرسامآور نیاز دارند یا خیر؟ حقیقت این است که اکنون زمان مناسبی برای پاسخ به این سؤال نیست. ما نمیدانیم رایانههای آینده چگونه خواهند بود و چگونه از دستاوردهای مورد بحث در مقالهی حاضر استفاده خواهند کرد. اما هرچه هست، دستاوردهای کنونی از پتانسیل بالایی برخوردار هستند.