دیفرگ کردن هارد دیسک و تریم کردن اس اس دی چه زمانی ضرورت پیدا می‌کند

مدت زمان زیادی از دورانی که دیفرگ کردن برای هارد دیسک‌ توصیه می‌شد، می‌گذرد. برخی کاربران هنوز سؤال می‌کنند با توجه به پیشرفت‌های امروزی، چه زمانی و چگونه باید دستگاه‌های ذخیره‌سازی را بهینه‌سازی (به‌اصطلاح دیفرگ) کنند. جواب این سؤال را در این مقاله به تفصیل بخوانید.

دیفرگ کردن (Defragging)

دیفرگ کردن در معنای لغوی به معنای یکپارچه‌سازی است. Defrag اصطلاحی است که در مورد هارد دیسک (نه حافظه اس‌اس‌دی) به کار می‌رود. این عمل تا قبل از معرفی فایل سیستم NTFS توسط مایکروسافت بسیار پر کاربرد و مفید بود؛ زیرا در این فایل سیستم بهینه‌سازی به‌صورت خودکار انجام می‌شود. با توجه به قابلیت‌هایی (مانند پیش‌خوانش، طبقه‌بندی بهتر فایل و …) که مایکروسافت جهت بهینه‌سازی در ویندوز تعبیه کرده است، حتی پس از گذشت سال‌ها استفاده از هارد دیسک، کمتر شاهد افت کارایی محسوس در این دستگاه‌ها هستیم.

گفته می‌شود بهینه‌سازی برای دستگاه‌های اکسترنال که با فرمت FAT16، FAT32 و exFAT عرضه می‌شوند، بعد از استفاده طولانی‌مدت بسیار مفید است: ولی مقدار زمانی که شما با بهینه کردن ذخیره می‌کنید در برابر مقدار زمانی که در حال بهینه‌سازی هستید، قابل بحث است.  در گذشته و زمانی که فایل سیستم‌ها FAT، سیستم‌عامل داس و هارد دیسک‌ها با ظرفیت ۸۰ مگابایت بودند، عملیات دیفرگ کردن به افزایش بازده زیادی منجر می‌شد؛ ولی اکنون با پیشرفته شدن سیستم‌ها، این عملیات به‌صورت اتوماتیک توسط سیستم‌عامل انجام می‌شود؛ بنابراین انجام عملیات دیفرگ توصیه نمی‌شود.

اگر به توصیه فوق عمل نمی‌کنید، این هشدار را جدی بگیرید: «حافظه‌ی اس‌اس‌دی (SSD) را دیفرگ نکنید.».رفتار حافظه‌ی اس‌اس‌دی کاملا با هارد دیسک‌ متفاوت است؛ این دستگاه‌ها اطلاعات را به‌صورت پراکنده از کانال‌های مختلف روی چیپ‌های مختلف ذخیره می کند. دیفرگ کردن اس‌اس‌دی هیچ سودی ندارد که هیچ؛ بلکه با توجه به عمر مفید محدود این حافظه‌ها باعث می‌شود سریع‌تر از مدت‌زمان پیش‌بینی‌شده از کار بیافتد.

بررسی خطا‌ها (Checking for errors)

دستور اسکن درایو یا چک‌دیسک (عبارت CHKDSK که در برنامه CMD وارد می‌کنیم) جزو دسته دیگری از بهینه‌سازی‌ها محسوب می‌شود. این دستور در عملیات بعد از هنگ کردن، صفحه آبی مرگ و موارد مشابه بسیار مفید واقع می‌شود. خوشبختانه در نسخه‌های جدید ویندوز، اگر خطایی شناسایی شود، به کاربر اطلاع داده و درخواست بررسی خطا می‌شود. برای اجرای این عملیات به‌صورت دستی، ابتدا درایو مورد نظر را در ویندوز انتخاب کنید، سپس با راست کلیک روی آن، گزینه  Properties را انتخاب کنید و از سربرگ Tools گزینه Check را کلیک کنید. «هشدار» انجام ندادن این دستور برای اس‌اس‌دی‌ها صادق است و تنها موجب تلف کردن وقت و کم کردن عمر دستگاه می‌شود. دستور CHKDSK را می‌توانید از طریق CMD اجرا کنید.

بهینه سازی و تریم (TRIM)

ویندوز از عبارت بهینه‌سازی (Optimizing) برای تمامی درایوها استفاده می‌کند؛ ابزار بهینه‌سازی برای هارد‌ دیسک‌ها دیفرگ و برای اس‌اس‌دی‌ها تریم است. برای اجرای این عملیات (همانند دستور چک) به‌صورت دستی ابتدا درایو مورد نظر را در ویندوز انتخاب کنید، سپس با راست کلیک روی آن، گزینه Properties را انتخاب کنید و از سربرگ Tools گزینه Optimize را کلیک کنید.

دستور تریم

دستور تریم فقط برای اس‌اس‌دی‌ها کاربرد دارد و به‌صورت خیلی ساده تمامی سلول‌ها را خالی می‌کند. سلول‌ها محل ذخیره‌سازی اطلاعات در اس‌اس‌دی‌ هستند و به‌صورت گروهی، صفحه را تشکیل می‌دهند که اغلب ۴ تا ۱۶ کیلو بایت است. صفحات نیز به‌صورت گروهی، بلاک را تشکیل می‌دهند که معمولا ۱۲۸ تا ۵۱۲ کیلوبایت حجم دارد. سلول ها فقط زمانی می‌توانند اطلاعات ذخیره کنند که خالی باشند. عملیات نوشتن در این حافظه ها فقط می‌تواند روی واحدهای صفحه انجام شود. اما عملیات خالی کردن با توجه به ماهیت اس‌اس‌دی‌ روی تمام بلاک اثر می‌گذارد. بنابراین برای خالی کردن قسمتی از بلاک، کل اطلاعات آن روی حافظه کش اس‌اس‌دی قرار می‌گیرد و خالی می‌شود و سپس باقی اطلاعات روی حافظه ذخیره می‌شود. نوشتن اطلاعات روی صفحات با سرعت زیادی انجام می‌گیرد؛ اما زمانی که صفحه قبلا نوشته شده باشد، انجام عمل نوشتن به‌کندی انجام می‌شود. دلیل این است که همان‌طور که گفته شد، فقط زمانی روی سلول‌ها می‌توان اطلاعات نوشت که خالی باشد. حال اگر بخشی از سلول‌ها را بخواهیم دوباره بنویسیم باید اطلاعات آن‌ها خالی شده باشد. از آنجا که خالی کردن اطلاعات به‌صورت بلاکی انجام می‌شود، همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، برای خالی کردن بخشی از بلاک، ابتدا کل اطلاعات آن روی حافظه کش اس‌اس‌دی ذخیره می‌شود. سپس بلاک به‌صورت کامل خالی می‌شود و نهایتا اطلاعات روی کش و اطلاعاتی که باید جایگزین شوند، روی بلاک نوشته می‌شود.

زمانی که شما به ویندوز دستور Delete می‌دهید، تنها کاری که ویندوز می‌کند به سلول‌های حاوی اطلاعات اجازه دوباره نوشته شدن می‌دهد؛ ولی تا زمانی که اطلاعاتی دوباره روی آن‌ها نوشته نشود، اطلاعات سلول پابرجا است. با اجرای دستور تریم، اطلاعات سلول هایی که اجازه دوباره نوشته شدن دارند در واحدهای صفحه پاک می‌شوند و زمانی که شما در حال نوشتن اطلاعات هستید، عملیات با سرعت انجام می‌شود.

به علت زمان‌بر بودن این عملیات، هیچ گاه زمانی که حافظه در حال فعالیت است دستور تریم اجرا نمی‌شود. تنها در صورتی که دستور به‌صورت دستی وارد شود یا درایو مورد نظر مدت‌زمان زیادی کار نکند دستور تریم اجرا می‌شود. با اجرای این دستور بازدهی دستگاه به‌صورت محسوسی زیاد می‌شود.

پاک سازی امن (Secure Erase)

برای هارد دیسک‌ها پاک‌سازی ایمن به معنی پاک کردن اطلاعات به‌صورتی است که غیر قابل بازگردانی باشد. این عملیات فقط پاک کردن ساده (اجازه دوباره نوشته شدن) را شامل نمی‌شود و بدان معنی است روی تک‌تک اطلاعات پاک‌شده، داده‌های تصادفی نوشته می‌شود.

برای اس‌اس‌دی‌ این عملیات علاوه بر پاک کردن کامل تک‌تک سلول‌های حافظه، تمامی اطلاعات بی‌استفاده جدول‌های دستگاه (که آدرس سلول‌ها، صفحه‌ها و بلاک‌ها را ذخیره کرده‌اند) را نیز پاک می‌کند و کارایی دستگاه را افزایش می‌دهد.

اس‌اس‌دی‌ حافظه های پرسرعتی است و انجام این عملیات در موارد ذیل توصیه می‌شود:

• زمانی که می خواهید اطلاعات محرمانه‌ای از روی حافظه غیر قابل بازیابی شود
• زمانی که برای مدت زیادی از حافظه استفاده کردید یا بعد از پر شدن کل حافظه
• زمانی که کارایی دستگاه به شکل محسوسی کم شده است

توصیه نهایی

برای اکثر کاربر‌ها عملیات بهینه‌سازی به‌صورت خودکار توسط ویندوز انجام می‌شود. برای کاربران حرفه‌ای انجام عملیات تریم در اس‌اس‌دی‌ و دیفرگ در هارد دیسک می‌تواند مفید باشد. سخن آخر اینکه برای انجام پاک‌سازی امن، حتما از داده‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.

http://t.me/itsonline